Каротидна артерия

Karotis Arter Nedir?

Karotis arter, halk arasında şah damarı olarak bilinir ve boynumuzun her iki tarafında bulunur. Genelde karotis arter hastalığı, inme, felç ve ölüme neden olabileceğinden dolayı son derece önemli bir hastalıktır. Karotis arterlerde darlık, pıhtı oluşumu ve tıkanma durumlarında beyne yeteri kadar kan gitmemesi söz konusudur.

Bunun yanında karotis arterlerde oluşan yağ plaklarının koparak beyin damarlarına ilerlemesi sonucunda beyin damarlarında da tıkanıklar ortaya çıkabilmektedir. Dolayısıyla karotis damarının sağlıklı bir yapıya sahip olması hayati fonksiyonlarımız açısından son derece önemlidir.

Оплаквания на пациенти с каротидна артерия

каротидна артерия hastalığı bazı durumlarda hiç belirti vermeden ilerleyebilir. Bazı hastalarda inme hastalığın ilk belirtisi olabilmektedir. Bunun yanında bayılma, his ve hareket kaybı, baş ağrısı, yüz felci ve birtakım konuşma bozuklukları hastalığın habercisi olabilmektedir. Daralma ya da tıkanıklığın derecesi ortaya çıkan durumların belirleyicisidir. Ani tıkanma durumlarında felç ya da ölüme neden olan süreç oluşabilmektedir.

Karotis Arter Hastalığının Tanısı Nasıl Konur?

Karotis arter hastalığının kesin tanısı, klinik muayene ve karotis ultrasonografisi ile gerektiğinde karotis anjiyografisi kullanılarak netleştirilir. Klinik muayene sırasında boyundaki damarlarda üfürüm sesi duyulursa, bu durum damarda darlık veya tıkanıklık olduğuna işaret edebilir. Karotis ultrasonografisi, damarlardaki kan akışını ayrıntılı olarak inceleyerek darlığın derecesini ve plakların varlığını ortaya koyar. Damarların durumu daha detaylı incelenmek istendiğinde ise karotis anjiyografisi yapılır ve darlığın kesin seviyesi netleştirilir. Bu yöntemlerle erken tanı koymak, hastanın felç geçirme riskini azaltmak ve doğru tedavi yöntemini belirlemek için büyük önem taşır.

Karotis Arter Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Karotis arter ameliyatı, boyundaki karotis arterlerde oluşan plakları çıkarmak ve damarı genişletmek amacıyla yapılan cerrahi bir operasyondur.

• Öncelikle hasta genel veya lokal anestezi ile ameliyata hazırlanır ve boynun uygun bölgesine küçük bir kesi yapılır.
• Daha sonra cerrah, dikkatli şekilde karotis arteri bularak damar çevresindeki dokuları temizleyip arteri açığa çıkarır.
• Damarın içindeki plaklar, özenle çıkarılarak damar iç yüzeyi pürüzsüz hale getirilir ve kan akışı yeniden sağlanır.
• Plak temizlendikten sonra damarın duvarları sağlamlaştırılarak, özel dikiş teknikleriyle damar tekrar dikkatlice kapatılır ve kesi bölgesi dikilir.
• İşlem sonrası kan akışı normale döner, böylece hastanın beyne yeterli miktarda kan gitmesi sağlanarak inme riski azaltılır.

Karotis Arter Hastalığı Nasıl Gelişir?

Karotis arter hastalığı, boyundaki şah damarlarının iç yüzeyinde plak adı verilen yağ ve kolesterol birikintilerinin oluşmasıyla gelişir. Zamanla damarın duvarında artan bu birikintiler, kan akışının azalmasına neden olur ve damar giderek daralır. Plakların büyüyüp damar çapını ciddi oranda azaltmasıyla beyne giden kan miktarı azalır ve inme riski yükselir. Bu durum, genellikle yüksek kolesterol, sigara kullanımı, hipertansiyon ve diyabet gibi risk faktörlerinin etkisiyle oluşur. Erken dönemde belirti vermeyebilir, ancak ilerleyen dönemlerde baş dönmesi, görme sorunları veya geçici felç atakları görülebilir. Hastalık ilerlemeden teşhis edilip tedavi edilirse, ciddi komplikasyonların önüne geçilir ve yaşam kalitesi artar.

Karotis Arter Hastalığı Kimlerde Görülür? Risk Faktörleri Nelerdir?

Karotis arter hastalığı daha çok ileri yaşta, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet ve sigara kullanımı olan kişilerde görülür.

• Yaş ilerledikçe damarların elastikiyeti azalır ve plak oluşumu kolaylaşarak karotis arter hastalığı riski artar.
• Sigara içmek, damarlarda daralmaya neden olan plak birikimini hızlandırarak hastalığın gelişimini önemli ölçüde artırır.
• Diyabet hastalarında kan şekeri kontrolsüz olduğunda damar hasarı gelişir ve karotis arterlerin daralma ihtimali yükselir.
• Hipertansiyon, damar duvarlarına sürekli yüksek basınç uygulayarak plakların oluşumunu kolaylaştırır ve hastalık riskini artırır.
• Ailede kalp ve damar hastalığı öyküsü olanlarda genetik yatkınlık nedeniyle karotis arter hastalığına daha sık rastlanabilir.

Причини за заболяване на каротидната артерия 

Karotis arter hastalığının ortaya çıkmasındaki en önemli neden karotis damarlarındaki daralma ya da tıkanma sonucu damar yapısının bozulması ve yeterli kan akışının sağlanamamasıdır. Bazı durumlarda da tam tıkanma söz konusu olabilmektedir. Bu damar yapısının bozulmasında ve bu hastalığa yol açan faktörler arasında genetik faktörlerin yanında sigara kullanımı, kandaki yüksek miktarda yağ ve kolesterol seviyesi, ateroskleroz yani damar sertliği sonucu damarların daralması, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, hareketsiz bir yaşam, aşırı kilo bulunmaktadır. Bu noktada özellikle kalp damar hastalığı olan kişilerin karotis damarlarını da kontrol ettirmelerinde fayda bulunmaktadır.

Симптоми на заболяване на каротидната артерия

Bu hastalıklar belirti vermeden ortaya çıkabilir. Bununla birlikte daralma ya da tıkanıklık oluşması sonucunda başlıca belirtiler şunlardır:

• интензивно главоболие
• Временна или постоянна загуба на зрение
• Загуба на усещане и движение
• припадък, световъртеж
• Парализа на лицето
• Някои нарушения на речта и разбирането