Kalp Ağrısı Neden Olur? Kalp Ağrısı Nasıl Geçer?

Kalp ağrısı, genellikle göğüs bölgesinde baskı, sıkışma veya yanma hissi şeklinde tarif edilir ve en sık koroner arter hastalığına bağlı olarak ortaya çıkar. Kalp damarlarında daralma veya tıkanma, kalp kasına yeterli oksijen gitmesini engelleyerek ağrıya yol açar.

Angina pektoris olarak adlandırılan bu durum, efor sırasında veya stres altında ortaya çıkabilir ve dinlenmeyle ya da ilaçla geçebilir. Ancak uzun süren, istirahatte başlayan veya şiddeti giderek artan ağrı, kalp krizi belirtisi olabilir.

Kalp ağrısının diğer nedenleri arasında kalp zarı iltihabı (perikardit), kalp kası iltihabı (miyokardit), aort diseksiyonu ve ritim bozuklukları yer alır. Bu durumlar da göğüs ağrısı ile kendini gösterebilir.

Göğüs ağrısına nefes darlığı, terleme, bulantı veya kollara yayılan ağrı eşlik ediyorsa acil tıbbi değerlendirme gerekir. Erken tanı ve müdahale, hayat kurtarıcıdır.

Kalp Ağrısı Nedir?

Kalp ağrısı, genellikle göğüs bölgesinde hissedilen ve kalp kaynaklı olabilen bir ağrı türüdür. En önemli nedeni kalp damar tıkanıklıkları olup göğüs ortasında sıkışma, baskı veya yanma şeklinde ortaya çıkar ve kola, boyuna ya da çeneye yayılabilir. Bunun dışında kalp kapak hastalıkları, ritim bozuklukları veya kalp zarı iltihabı da ağrıya neden olabilir. Kalp ağrısı ciddi bir belirti olduğundan, ihmal edilmeden tıbbi değerlendirme yapılması gerekir.

Ara Ara Kalp Ağrısı Neden Olur?

Ara ara hissedilen kalp ağrısı, kalp kaynaklı olabileceği gibi kas-iskelet sistemi, sindirim ya da psikolojik nedenlere de bağlı olabilir. Stres, anksiyete, reflü, kas spazmları veya geçici dolaşım bozuklukları bu tür ağrılara yol açabilir. Ancak ritim bozuklukları, damar tıkanıklıkları gibi ciddi kalp hastalıklarının da belirtisi olabileceğinden, bu tür şikayetler mutlaka kardiyolojik değerlendirme gerektirir.

Psikolojik Kalp Ağrısı Nasıl Olur?

Psikolojik kalp ağrısı, genellikle kaygı, stres veya panik atak gibi duygusal durumlara bağlı gelişen göğüs ağrısıdır. Bu ağrı çoğu zaman batma, sıkışma, baskı veya yanma hissi şeklinde tarif edilir ve kalp hastalıklarına bağlı ağrıya benzerlik gösterebilir. Ancak genellikle istirahatle hafifler, belli bir süre devam eder ve gerçek kalp damar tıkanıklığına eşlik eden eforla artma özelliğini göstermez. Kalp kaynaklı nedenlerin dışlanması için mutlaka uzman değerlendirmesi gerekir.

Kalp Ağrısına Ne İyi Gelir?

Kalp ağrısı, özellikle göğüs bölgesinde hissedilen rahatsızlık, sıkışma veya baskı şeklindeki şikâyetleri ifade eder. Kalp ağrısının nedeni mutlaka bir uzman tarafından değerlendirilmelidir. Ancak, altta yatan neden kalp kaynaklı değilse ve kas-iskelet sistemi, sindirim sistemi veya anksiyete gibi başka durumlara bağlıysa, aşağıdaki yöntemler rahatlama sağlayabilir:

• Tıbbi Değerlendirme: Kalp ağrısı ciddiye alınmalı ve öncelikle bir kardiyolog tarafından değerlendirilmelidir. Gerektiğinde EKG, efor testi veya anjiyografi gibi ileri tetkikler yapılabilir.
• Nitrat Grubu İlaçlar: Doktor reçetesiyle verilen bu ilaçlar, kalp damarlarını genişleterek ağrının azalmasına yardımcı olur. Genellikle anjina pektoris (göğüs ağrısı) için kullanılır.
• Aspirin: Kalp krizi şüphesi olan durumlarda, kanı sulandırıcı etkisi sayesinde pıhtı oluşumunu engellemeye yardımcı olabilir. Ancak, mutlaka doktor önerisiyle kullanılmalıdır.
• Stresi Azaltmak: Psikolojik stres ve anksiyete, kalp üzerinde baskı yaratabilir. Meditasyon, nefes egzersizleri ve düzenli uyku bu tür ağrıların azalmasına katkı sağlayabilir.
• Düzenli Egzersiz: Kalp sağlığını korumak için haftada en az 150 dakika orta tempolu egzersiz önerilir. Ancak, egzersiz programı mutlaka doktora danışılarak planlanmalıdır.
• Sağlıklı Beslenme: Doymuş yağdan fakir, sebze-meyve açısından zengin bir diyet; kolesterolü düşürür, damar sağlığını korur ve dolayısıyla kalp ağrısı riskini azaltır.
• Sigara ve Alkolü Bırakmak: Sigara ve aşırı alkol kullanımı kalp damarlarını olumsuz etkiler, ağrı riskini artırır.
• Düzenli Kontroller: Hipertansiyon, diyabet ve kolesterol gibi risk faktörleri kontrol altında tutulmalı, düzenli doktor takibi yapılmalıdır.

Unutulmamalıdır ki kalp ağrısı yaşamı tehdit eden bir durumun belirtisi olabilir. Bu nedenle belirtiler başladığında gecikmeden tıbbi yardım alınmalıdır.

Hangi Belirtilerle Birlikte Görülen Kalp Ağrısı Acil Durum Sinyali Verir?

Bazı kalp ağrıları “bekleyebilirim, geçer” denilecek türden değildir. Eğer göğüs ağrınızla birlikte aşağıdaki belirtilerden bir veya birkaçı varsa, bu durum acil tıbbi müdahale gerektiren bir kırmızı bayrak olabilir. Vakit kaybetmeden 112’yi aramak, bu durumda hayat kurtarıcıdır. Utanmak veya “ya bir şey çıkmazsa” diye düşünmek, kalbinizde geri dönüşü olmayan hasarlara yol açabilecek değerli dakikaları kaybetmenize neden olabilir. Acil durum sinyali veren belirtiler şunlardır:

• Ani ve şiddetli başlayan göğüs ağrısı
• Göğüste ezici, sıkıştırıcı veya ağır bir baskı hissi
• Ağrının sol kola, boyuna, çeneye, sırta veya mideye yayılması
• Nefes darlığı
• Soğuk terleme
• Mide bulantısı veya kusma
• Baş dönmesi veya sersemlik
• Bayılma veya bayılacak gibi olma
• Hızlı veya düzensiz kalp atışları.

Anjina Kaynaklı Kalp Ağrısı Nasıl Hissedilir?

Anjinayı, kalbinizin size “Daha fazla oksijene ihtiyacım var!” deme şekli olarak düşünebilirsiniz. Kalp kası, kan damarları yoluyla kendine gelen oksijenle beslenir. Koroner arter dediğimiz bu damarlarda zamanla daralmalar oluşursa, özellikle kalbin daha fazla çalışması gereken durumlarda (efor, stres gibi) kasa yeterli oksijen gidemez. İşte bu duruma “iskemi” diyoruz ve anjina ağrısı da bu yüzden ortaya çıkıyor. Genellikle hareket edince kalp ağrısı hissedilmesi tipik bir anjina belirtisidir ve dinlenince birkaç dakika içinde geçer. Anjinanın farklı türleri bulunur.

Stabil Anjina: En sık görülen türdür. Ne zaman geleceği bellidir. Merdiven çıkarken, yokuş yukarı yürürken veya stresli bir anınızda ortaya çıkar. Dinlenince veya dilaltı hapı ile hafifler.

Anstabil Anjina (Kararsız Anjina): Bu tehlike çanlarının çaldığı anlamına gelir. Ağrı aniden başlar, dinlenirken bile olabilir, daha şiddetlidir ve eskisinden daha uzun sürer. Bu durum kalp krizinin habercisi olabileceği için derhal acil servise başvurmayı gerektirir.

Prinzmetal Anjina: Nadir görülen bir türdür ve genellikle dinlenme anında, özellikle de geceleri ortaya çıkar. Damarlardaki daralmadan değil damarın aniden kasılmasından (spazm) kaynaklanır.

Kalp Krizi Anındaki Kalp Ağrısı Diğerlerinden Nasıl Ayrılır?

Kalp krizi (miyokard enfarktüsü), anjinadan bir sonraki, çok daha ciddi adımdır. Burada artık damardaki daralma geçici bir oksijen azlığına değil damarın tamamen tıkanarak kalp kasının bir bölümünün kan akışının tamamen kesilmesine yol açar. Bu kalp kasının ölmeye başladığı anlamına gelir ve bu yüzden her saniye önemlidir.

Kalp krizi sırasındaki ağrı, anjinaya göre çok daha şiddetli, uzun süreli ve ezicidir. Dinlenmekle veya dilaltı hapıyla geçmez. Bazen kalbe giren ani sancı şeklinde başlayabilir ve bu his dakikalarca sürebilir. Ancak unutmamak gerekir ki belirtiler herkeste aynı olmayabilir. Özellikle kadınlarda, yaşlılarda ve diyabet hastalarında belirtiler daha silik olabilir. Göğüs ağrısı yerine aşırı yorgunluk, hazımsızlık, sırtta veya çenede ağrı gibi atipik şikayetler görülebilir. Kalp krizinin tipik belirtileri şunlardır:

• Göğsün ortasında yoğun, sıkıştırıcı ağrı veya baskı
• Sol kola ve bazen sağ kola yayılan ağrı
• Çeneye, sırta ve boyuna vuran ağrı
• Nefes darlığı ve boğulma hissi
• Ölüm korkusu
• Soğuk ve yapışkan terleme
• Ciltte solukluk

Perikardit (Kalp Zarı İltihabı) Kalp Ağrısına Nasıl Yol Açar?

Kalbin etrafı, perikard adını verdiğimiz çift katlı bir zarla çevrilidir. Bu zarın iltihaplanmasına perikardit diyoruz. Perikardit ağrısı, kalp krizi veya anjina ağrısından oldukça farklı bir karaktere sahiptir. Genellikle keskin ve batıcıdır, adeta bıçak saplanır gibi hissedilir. Bu ağrının en tipik özelliği, pozisyonla ve nefesle değişmesidir. Derin bir nefes aldığınızda, öksürdüğünüzde veya sırtüstü yattığınızda ağrı şiddetlenir. Oturup öne doğru eğildiğinizde ise genellikle bir rahatlama hissedersiniz. Bazı hastaların özellikle sol tarafa yatınca kalp ağrısı şikayetinin artması da bu durumla ilişkilidir. Perikardit ağrısının ayırt edici özellikleri şunlardır:

• Keskin ve batıcı olması
• Nefes almakla veya öksürmekle artması
• Sırtüstü yatınca kötüleşmesi
• Öne eğilince hafiflemesi
• Genellikle ateş ve yorgunluğun eşlik etmesi

Aort Diseksiyonu Gibi Damar Yırtılmaları Nasıl Bir Kalp Ağrısı Yaratır?

Bu göğüs ağrısının en acil ve en dramatik nedenlerinden biridir. Aort, kalpten çıkan ve vücuda kan taşıyan ana atardamardır. Aort diseksiyonu, bu devasa damarın duvarının içten yırtılması ve kanın damar katmanları arasına sızması durumudur. Bu inanılmaz derecede şiddetli, ani başlayan ve genellikle “yırtılır” tarzda tarif edilen bir ağrıya neden olur. Ağrı sıklıkla göğüsten sırta, kürek kemiklerinin arasına doğru yayılır. Bu durum acil cerrahi müdahale gerektiren, hayati tehlikesi çok yüksek bir durumdur. İlişkili olabilecek diğer belirtiler şunlardır:

• Çok ani ve çok şiddetli başlayan ağrı
• Yırtılır veya bıçak saplanır gibi bir his
• Sırta vuran ağrı
• İki kol arasında tansiyon veya nabız farkı olması
• Bayılma
• Felç benzeri belirtiler (konuşma bozukluğu, tek taraflı güçsüzlük)

Sindirim Sistemi Sorunları Neden Kalp Ağrısı Gibi Hissedilir?

Göğüs ağrısı şikayetiyle gelen hastaların önemli bir kısmında nedenin aslında sindirim sistemi olduğu ortaya çıkar. Özellikle mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasıyla oluşan gastroözofageal reflü (GÖRH), kalp ağrısıyla çok kolay karışabilir. Çünkü yemek borusu ile kalp, göğüs kafesinde birbirine çok yakın komşulardır ve aynı sinir yollarını paylaşırlar. Reflü ağrısı genellikle göğüs kemiğinin arkasında, yanma ve ekşime şeklinde hissedilir. Genellikle yemeklerden sonra veya gece yatınca artar. Bazı yiyecekler reflüyü ve dolayısıyla göğüs ağrısını tetikleyebilir. Dikkat edilmesi gereken bazı gıdalar şunlardır:

• Yağlı ve kızartılmış yiyecekler
• Domates ve salçalı ürünler
• Acı baharatlar
• Çikolata
• Nane
• Soğan ve sarımsak
• Asitli içecekler ve kahve
• Alkol

Akciğer Rahatsızlıkları Kalp Ağrısı Olarak Kendini Gösterebilir mi?

Evet, kesinlikle. Akciğerler de göğüs kafesini dolduran en büyük organlardır ve akciğer kaynaklı sorunlar da kalp ağrısını taklit edebilir.

Pulmoner Emboli (Akciğere Pıhtı Atması): Genellikle bacak damarlarında oluşan bir pıhtının koparak akciğer damarlarını tıkamasıdır. Ani başlayan nefes darlığı ve nefes almakla artan keskin, batıcı bir göğüs ağrısına neden olur. Hayatı tehdit eden bir acil durumdur.

Plörezi (Akciğer Zarı İltihabı): Akciğerleri saran zarın iltihaplanmasıdır. Tıpkı perikardit gibi, nefes alıp vermekle, öksürmekle şiddetlenen keskin bir ağrıya yol açar.

Pnömoni (Zatürre): Akciğer dokusunun enfeksiyonudur. Ateş, öksürük ve balgam gibi belirtilerin yanı sıra enfeksiyon akciğer zarına da yayılırsa göğüs ağrısı yapabilir.

Kas ve İskelet Sisteminden Kaynaklanan Kalp Ağrısı Nasıl Anlaşılır?

Ara ara kalp ağrısı neden olur diye merak eden pek çok kişinin aslında yaşadığı şey, göğüs duvarındaki kaslardan, kemiklerden veya kıkırdaklardan kaynaklanan bir ağrıdır. Bu tür ağrılar genellikle daha zararsızdır ama kalp ağrısıyla kolayca karışabilir. Bu ağrının en tipik özelliği, hareketle veya baskıyla değişmesidir. Örneğin ağrıyan bölgeye parmağınızla bastırdığınızda hassasiyet artıyorsa, bu durumun kas-iskelet kaynaklı olma ihtimali yüksektir. Bu tür bir kalp kas ağrısı hissi genellikle şu özelliklere sahiptir:

• Belirli bir noktada lokalizedir.
• Parmağınızla üzerine basınca ağrı artar.
• Belirli bir hareketle (örneğin kolunuzu kaldırmak, yana dönmek) tetiklenir.
• Derin nefes veya öksürükle artabilir.
• Genellikle saatler veya günler sürer.

Psikolojik Sebepler ve Stres Kalp Ağrısı Yapar mı?

Evet, hem de çok belirgin bir şekilde yapabilir. Yoğun stres, anksiyete ve özellikle panik ataklar, kalp kriziyle neredeyse birebir aynı belirtilere yol açabilen göğüs ağrılarına neden olabilir. Bu duruma psikolojik kalp ağrısı diyoruz. Panik atak sırasında vücut “savaş ya da kaç” moduna geçer; kalp hızı artar, nefes alıp verme sıklaşır, kaslar gerilir ve tüm bu fizyolojik değişiklikler göğüste bir sıkışma ve ağrı olarak hissedilebilir. Psikolojik kalp ağrısı belirtileri genellikle bir korku ve kontrolü kaybetme hissiyle birlikte gelir.

Peki, strese bağlı kalp ağrısı nasıl geçer? Öncelikle altta yatan ciddi bir kalp rahatsızlığı olmadığından emin olmak için mutlaka tıbbi bir değerlendirmeden geçmek gerekir. Eğer nedenin psikolojik olduğu kesinleşirse, nefes egzersizleri, gevşeme teknikleri, farkındalık (mindfulness) çalışmaları ve gerekirse profesyonel psikolojik destek almak, bu ağrıların kontrol altına alınmasında çok etkilidir.

Kalp Ağrısı Tedavisinde Hangi İlaçlar Kullanılır?

Kalp ağrısının tedavisi tamamen altta yatan nedene yöneliktir. Koroner arter hastalığına bağlı ağrılarda kullanılan temel ilaç grupları, farklı mekanizmalarla kalbi rahatlatmayı ve korumayı hedefler.

Kan Sulandırıcılar (Antiplateletler): Aspirin gibi ilaçlar kanın pıhtılaşmasını önleyerek damar tıkanıklığı riskini azaltır.

Nitratlar: Damarları genişleterek kalbe giden kan akışını artırır ve anjina ağrısını hızla giderir.

Beta Blokerler: Kalp hızını yavaşlatır ve kan basıncını düşürür, böylece kalbin oksijen ihtiyacını azaltır.

Statinler: Kötü kolesterol (LDL) seviyelerini düşürerek damar duvarında plak birikimini yavaşlatır.

ACE İnhibitörleri / ARB’ler: Kan basıncını kontrol altına alarak kalbin iş yükünü hafifletir.

Kalsiyum Kanal Blokerleri: Damarları gevşeterek kan akışını kolaylaştırır ve kan basıncını düşürür.

Anjiyoplasti ve Stent ile Kalp Ağrısı Nasıl Giderilir?

İlaç tedavisine rağmen geçmeyen veya ciddi darlıkları olan hastalarda anjiyoplasti ve stentleme (Perkütan Koroner Girişim – PCI) hayat kurtarıcı bir yöntemdir. Bu işlem koroner anjiyografiye benzer şekilde kasık veya el bileğindeki bir atardamardan girilerek yapılır. Çok ince bir tel yardımıyla damardaki dar yerden geçilir. Ardından bu tel üzerinden ucunda minik bir balon olan bir kateter ilerletilir. Balon, dar olan bölgede şişirilerek plak ezilir ve damar yolu açılır. Damarın tekrar kapanmasını önlemek için de genellikle aynı bölgeye “stent” adı verilen, ince metal bir kafes kalıcı olarak yerleştirilir. Bu işlem kan akışını anında düzelterek göğüs ağrısını ortadan kaldırır ve hastanın yaşam kalitesini ciddi şekilde artırır.

Koroner Baypas Ameliyatı Kalp Ağrısı İçin Ne Zaman Gerekli Olur?

Stentleme her hasta veya her damar için uygun olmayabilir. Bazı durumlarda, en iyi ve en kalıcı çözüm koroner baypas cerrahisidir. Bu ameliyat, özellikle aşağıdaki durumlarda tercih edilir:

• Kalbin birden fazla ana damarında ciddi darlık olması (çoklu damar hastalığı)
• Kalbin sol ana damarında kritik bir darlık bulunması
• Darlığın yapısının stent yerleştirmeye uygun olmaması
• Diyabet hastalarında çoklu damar hastalığı olması (uzun dönem sonuçları genellikle daha iyidir)
• Kalp kasılma gücünün azalmış olması

Baypas ameliyatında amaç tıkalı damarın ilerisine kan götürmek için yeni bir yol oluşturmaktır. Bu yeni yol (greft), genellikle hastanın kendi göğüs duvarından, kolundan veya bacağından alınan damarlar kullanılarak yapılır. Bu sayede kan, tıkalı bölgeyi “baypas” ederek kalp kasını beslemeye devam eder ve böylece kalp ağrısı kalıcı olarak ortadan kalkar.

Kalp Ağrısı Riskini Azaltmak İçin Beslenme Nasıl Olmalı?

Damarlarınızın sağlığı, büyük ölçüde tabağınızdakilerle şekillenir. Kalp dostu bir beslenme, sadece kalp ağrısını önlemekle kalmaz, genel yaşam kalitenizi de artırır.

Sofranızda Bulunması Gerekenler:

• Somon, uskumru, sardalya gibi yağlı balıklar
• Ceviz, badem, fındık gibi çiğ kuruyemişler
• Zeytinyağı
• Yulaf, esmer pirinç, tam buğday gibi tam tahıllar
• Fasulye, mercimek, nohut gibi baklagiller
• Ispanak, brokoli, lahana gibi yeşil yapraklı sebzeler
• Avokado
• Bol bol taze meyve

Uzak Durmanız veya Sınırlandırmanız Gerekenler:

• Salam, sosis, sucuk gibi işlenmiş et ürünleri
• Kırmızı etin yağlı kısımları
• Kuyruk yağı, iç yağı gibi katı hayvansal yağlar
• Margarin ve trans yağ içeren ürünler (hazır pastalar, krakerler)
• Şekerli ve gazlı içecekler
• Paketli ve işlenmiş hazır gıdalar
• Tuz (yemeklere eklenen ve gizli tuz içeren ürünler)
• Aşırı alkol tüketimi

Hangi Fiziksel Aktiviteler Kalp Ağrısı Riskini Düşürür?

Kalbiniz bir kastır ve tüm kaslar gibi düzenli çalıştırılmaya ihtiyaç duyar. Düzenli egzersiz, kalbinizi güçlendirir, dolaşımınızı iyileştirir ve birçok risk faktörünü kontrol altına alır. Haftanın çoğu günü en az 30 dakika aktif olmayı hedefleyin.

Kalbinize İyi Gelen Aktiviteler:

• Tempolu yürüyüş
• Yüzme
• Bisiklete binme
• Dans etmek
• Hafif tempolu koşu
• Yoga ve pilates (esneklik ve denge için)
• Hafif ağırlıklarla kas güçlendirme egzersizleri

Stres Yönetimi ve İyi Uyku Kalp Ağrısı Üzerinde Neden Bu Kadar Etkili?

Modern yaşamın getirdiği kronik stres, vücudumuzda sürekli bir “alarm” durumu yaratır. Bu durum kan basıncını yükseltir, kalp hızını artırır ve damar duvarlarına zarar verebilecek hormonların salgılanmasına neden olur. Aynı şekilde yetersiz veya kalitesiz uyku da vücudun dinlenmesini ve onarılmasını engelleyerek kalp hastalığı riskini artırır. Bu nedenle bedeninize olduğu kadar zihninize de iyi bakmanız çok önemlidir.

Stresinizi Azaltmak İçin İpuçları:

• Derin nefes egzersizleri
• Meditasyon veya dua
• Doğada vakit geçirmek
• Sevdiğiniz bir hobiyle uğraşmak
• Sevdiklerinizle kaliteli zaman geçirmek
• Gerekirse profesyonel yardım almak

Kaliteli Uyku İçin Öneriler:

• Her gün aynı saatte yatıp aynı saatte kalkmak
• Yatak odasını serin, karanlık ve sessiz tutmak
• Yatmadan en az 1 saat önce telefon, tablet gibi ekranlardan uzaklaşmak
• Yatmadan önce kafein ve ağır yiyeceklerden kaçınmak
• Gün içinde fiziksel olarak aktif olmak

Kalp ağrısı korkutucu olabilir, ancak unutmayın ki bu vücudunuzun sizinle iletişim kurma şeklidir. Bu sinyali doğru anlamak, zamanında bir uzmana danışmak ve yaşam tarzınızda yapacağınız olumlu değişiklikler, sizi sağlıklı ve uzun bir yaşama taşıyacak en güçlü adımlardır.

Kalp Ağrısı İçin Hangi Doktora Gidilir?

Kalp ağrısı şikayetinde başvurulması gereken en uygun uzmanlık alanı Kardiyolojidir. Kardiyolog, göğüs ağrısının kalp kaynaklı olup olmadığını belirleyip gerekli tetkikleri (EKG, efor testi, ekokardiyografi vb.) yapar. Eğer ağrı kalp dışı bir nedenden kaynaklanıyorsa, hasta ilgili branşa (örneğin göğüs hastalıkları, gastroenteroloji) yönlendirilir. Ani ve şiddetli göğüs ağrılarında ise acil servise başvurulmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular