Periferik Bypass Ameliyatı
Alt ve üst ekstremiteleri besleyen arterlerin aterosklerotik oklüzyonu sonucu ekstremitede yaygın iskemi başlar. Bazen bir tırnak veya parmak nekrozu ortaya çıkar. Genellikle tırnak kesimi sırasında oluşan yaranın iyileşmemesi ve enfeksiyonu ile ortaya çıkar ve yürümekle ortaya çıkan ağrı kladikasyo olarak tanımlanır ve tanıda çok önemli yeri vardır. Periferik bilgisayarlı tomografik anjiografi çekilmesiyle oklüze (tıkalı) olan arter tespit edilip müdahale planlanır. Bu müdahale tıkalı olan segment kısa ise endarterektomi veya suni damar greftiyle bypass ameliyatı şeklinde olmaktadır. Aterosklerotik lezyonlar arteri bazen tam oklüze edebilir , sonucunda da eğer bu uzun yıllar içinde gelişmişse beslediği alana diğer dallardan kollateral oluşur ve belirti vermeyebilir veya uzun yol yürümekle ayak ağrıları olur. Tesadüfen muayenede veya tomografik anjiografide tespit edilir.
Periferik Bypass Ameliyatında Erken Tanının Önemi
Diyabet , hiperkolesterolemi, sigara içme, obezite, sedanter yaşam (hareketsiz) ve genetik yapı periferik arter hastalığı riskini yükseltir. Bu hastaların mutlaka arteriyel ultarsonografi kontrolünü yaptırmaları gecikmeyi önler. Yani periferik bypass ameliyatı için ekstremitede iskemi oluşmadan tespit ameliyatın riskini azaltır ve ameliyattan daha fazla fayda görmesini sağlar.
Periferik Bypass Ameliyatı Nasıl Yapılır
Günümüzde periferik bypass ameliyatı lezyon olan arterin yerine göre minimal invazif kesilerle ve gelişmiş dacron suni greftlerle kolaylıkla yapılmaktadır. Fakat cerrahi tecrübe ve greftin geçiş yeri, şekli çok önemlidir. Amaç arterdeki lezyonun distaline (sonrasına) kan akımını sağlamaktır. Greftlerin kalitesiyle birlikte damar anastamoz (dikiş) tekniği açıklık oranlarını çok uzun yıllar sürmesini sağlar.
Periferik Bypass Ameliyatı Sonrasındaki Süreç
Periferik bypass ameliyatı sonrası erken mobilizasyon ve egzersiz sağlanmalıdır. Bu nedenle genellikle 3-4 günlük hastane yatışı sonrasında taburcu olan hastanın günlük yürüyüş gibi egzersizlerini aksatmamalı fakat yorulunca da aşırıya kaçmamalıdır.
Periferik bypass ameliyatı sonrasında ayrıca Kolesterol yönünden zengin besinlerden kaçınmalı, sigara kesinlikle içmemelidir. Diyabet hastaları kan şekeri kontrolünü sağlamalıdır. Aylık kontrollerini de aksatmamalıdır. Bütün bunların yanısıra kullanılan antikoagulan ve antiagregan ilaçların kullanımı aksatılmamalıdır.
