Pulmoner Emboli Nedir?
Bacak damarlarında oluşan kan pıhtılarının koparak akciğerlere ulaşması sonucu oluşan tıbbi duruma pulmoner emboli denir. Pıhtılar, akciğer arterlerini tıkayarak normal kan akışını engellerler. Sonuç olarak, oksijen alışverişi bozulur ve nefes darlığı, göğüs ağrısı ve hatta ölümcül sonuçlar doğurabilir. Bu hastalık hızlı tanı ve tedavi gerektiren acil bir durumdur.
Pulmoner Emboli Belirtileri
Genellikle ani ve şiddetli nefes darlığına neden olur. Hızla gelişebilir ve dinlenirken veya fiziksel aktivite sırasında ortaya çıkabilir. Göğüs ağrısı veya rahatsızlık, bir başka belirtisidir. Genellikle derin bir nefes alırken veya öksürdüğünüzde artabilir. Kan pıhtısı akciğerlere ulaştığında, kanamanın bir sonucu olarak öksürük ve kanlı balgam görülebilir.
Kalp atış hızı artabilir (taşikardi), çünkü vücut oksijen ihtiyacını karşılamak için daha fazla çalışmaya başlar. Hastalığın şiddetli olduğu durumlarda, bayılma veya baş dönmesi gibi nörolojik semptomlar görülebilir.
Ani terleme atakları veya soğuk terleme, belirtiler arasında yer alabilir. Alt ekstremite (bacak veya kalça) damarlarında pıhtı oluşumu ile ilişkilendirilir. Bacak ağrısı, şişlik veya kızarıklık gibi derin ven trombozu belirtileri de hastalığın belirtileriyle birlikte görülebilir.
Unutmayın ki pulmoner emboli belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazen hafif veya belirsiz olabilir. Eğer belirtilerden şüpheleniyorsanız veya riskiniz varsa, hemen bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçin. Erken tanı ve tedavi edilmezse hayati tehlike oluşturabilir. Mümkün olan en kısa sürede tıbbi yardım almak çok önemlidir.
Pulmoner Emboli Kimlerde Görülür?
Vücudun başka bir bölgesinde, özellikle bacaklarda oluşan derin ven trombozu adı verilen kan pıhtılarından kaynaklanır. Derin ven trombozu, bacak damarlarında veya pelvik damarlar gibi derin venlerde oluşan pıhtılardır. Yatak istirahati, uzun süreli oturma veya hareketsiz kalmak, kan pıhtısı oluşma riskini artırabilir.
Büyük operasyonlar, bacak veya pelvis bölgesindeki cerrahi müdahaleler, riski artırabilir. Büyük travmalar, kırıklar veya ameliyat sonrası hareketsizlik, kan pıhtısı oluşumunu teşvik edebilir. Bazı kanser türleri, kanser hücrelerinin dolaşım sistemi aracılığıyla vücudun başka bölgelerine yayılması sonucu riski artırır. Obezite, riski artırabilir.
Hamilelik sırasında ve doğum kontrol haplarını kullanan bazı kadınlar risk altında olabilir. Kalp hastalığı olan kişiler, risk altında olabilirler. Yaşlı bireylerde risk artabilir. Aile geçmişi ve genetik faktörler de riski etkileyebilir. Risk faktörlerine karşı tedbirler almak pulmoner emboli hastalığının önlenmesine yardımcı olur. Potansiyel risk faktörlerine sahip kişilerin doktorları ile konuşmaları önemlidir.
Pulmoner Emboli Tedavi Yöntemleri
Tedavide en yaygın kullanılan yöntemlerden biri antikoagülan (kan sulandırıcı) ilaçların kullanılmasıdır. İlaçlar, yeni pıhtıların oluşumunu önler ve mevcut pıhtıların büyümesini engeller. Hastalığın şiddetli olduğu durumlarda durumlarda trombolitik ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, pıhtının erimesine yardımcı olur. Trombolitik tedavi genellikle ciddi semptomlar ve yaşamı tehdit eden durumlarda düşünülür.
İlaç tedavisi ile tedavi edilemezse veya hastanın durumu hızla kötüleşirse, cerrahi olarak çıkarılabilir. İşlem pulmoner arterlerin tıkanmış bölgesine ulaşmak için özel bir cihaz kullanılarak yapılır. Pulmoner emboli riski varsa ve ilaçlar uygun değilse, inferior vena cava filtresi takılır.
Cihaz, vücuttaki pıhtıların akciğerlere gitmesini önlemek için kullanılır. Semptomları hafifletmek için ağrı kesiciler kullanılır. Oksijen tedavisi ve solunum destekleri gibi semptomatik tedaviler de uygulanabilir. Hastalığın tedavisi her hasta için farklı olabilir. Bu nedenle bir doktor hastanın özel durumunu değerlendirir ve uygun tedavi planını belirler. Tedaviye erken başlanması önemlidir.
