50 yaşın üzerindeki erişkinlerin % 5’inde periferik damar hastalığı bulunmaktadır. Periferik damar hastalığı erkeklerde kadınlara göre daha fazla görülmektedir. Periferik damar hastalığı için bilinen risk faktörleri aterosklerozu (damar sertliği) meydana getiren sebepler ile aynıdır. Bu risk faktörleri şunlardır:

• LDL kolesterol (kötü kolesterol) ve trigliserit düzeylerinin kanda yüksek olması
• HDL kolesterol (iyi kolesterol) düzeylerinin kanda düşük olması
• Sigara kullanımı
• Diabetes mellitus (şeker hastalığı)
• Yüksek kan basıncı (hipertansiyon) veya ailede hipertansiyon öyküsü
• Ailede ateroskleroza (damar sertliği) bağlı hastalık öyküsü
• Kronik böbrek yetersizliği
• Aşırı kilo veya şişmanlık

Periferik damar hastalığında risk faktörleri bir arada olduğunda risk daha da artar. Tek risk faktörü olan bireye göre iki risk faktörü olan birey daha fazla risk altındadır.

En sık görülen belirtiler, yürüme ile meydana gelen fasılalı bacak ağrısı (intermittent klodikasyon) ve ileri vakalarda istirahatte bacak ağrısıdır. Ağrının yeri ve ciddiyeti, tıkanıklığın olduğu damarın yerine ve tıkanıklığın derecesine göre değişmektedir. Intermittent klodikasyonun en sık görüldüğü yer bacakta baldır kaslarının olduğu (diz altında bacağın arka kısmında olan kaslar) yerdir. Baldır kaslarındaki bu ağrı yalnızca yürüme veya koşma gibi egzersiz anlarında ortaya çıkar ve yürümeye yada egzersize devam edildiği sürece ağrı giderek artar. Nihayetinde hasta giderek artan bu ağrıya dayanamayacak duruma gelir ve durmak zorunda kalır. Ardından istirahat ile birlikte ağrı çabucak kaybolur. Intermittent klodikasyon bir veya iki bacağı da etkileyebilir

Toplumlarda sık görülen sağlık sorunlarından bir tanesi de damar tıkanıklığı olarak belirtilebilinir. Damar çeperlerinde yağ kütlelerinin birikmesi ile kendini gösterebilir. Damar tıkanıklığıyla alakalı geçmişten günümüze elde edilen birikimlerle beraber genellenmiş nedenleri arasında en büyük oranı genetik faktörler almaktadır. Bunun devamında damar tıkanıklığı yüksek kolesterol, diyabet, obezite, frengi ve gut hastalığı, sigara ve alkol tüketimi gibi sebeplerle  de kendini gösterebilir.

Erkeklerde genelde 40 yaş üzeri kadınlarda ise menopoz sonrası dönemde periyodik kontrollerin ve kan kolesterolü gibi değerlerin düzenli olarak tetkik edilmesiyle erken teşhis ve zamanında müdahale ile bu gibi hastalıklarda önem arz eden müdahalelerin yapılması kolaylaşmaktadır. Eğer hastada aileden gelen kalıtsal sorunlar var ise herhangi bir durum gözetilmeden düzenli olarak tetkik ve kontrollerin yapılması ayrıca önem taşımaktadır. Taşıdığı riskler itibariyle zamanında müdahale çok önemlidir.

Damar tıkanıklığı belirtisi damarlarda kireç ve yağ birikmesi ile oluşur. Damarın daralması ve tıkanması şiddetli göğüs ağrısına sebep olabilir. Damar tıkanıklığı belirtileri, göğüste baskı ve yanma şeklinde kendini gösterebilir. Belirtilen ağrı genel olarak tek bir bölge ile ilişkilendirilmez, geniş bir bölgede gerçekleşen ağrı genel olarak sırta, boyuna ve sol kolumuza taşabilir. Bunlar belirttiğimiz gibi yüzde olarak çok sık görülen belirtilerdir. Daha farklı şekillerde de kendini gösterebilir. Damar tıkanıklığının diğer özellikleri arasında;

• Tıkalı bölgede şişme, uyuşma,
• Nefes darlığı,
• Bulantı ve Kusma,
• Beyin damar tıkanıklığı var ise görme ve konuşma bozukluğu, baş ağrısı,
• Bacaklarda damar tıkanıklığı var ise yürürken ve dinlenirken ayakta uyuşma ve ağrı vb.

gibi belirtiler gösterilebilir.

Damar tıkanıklığı sorununda tanı koyulması damar tıkanıklığının olduğu bölgede yaşanan sıkıntılarla ortaya çıkmaktadır. Fiziki muayenenin ardından damarları değerlendiren bir takım testlerle tanı koyulması kolaylaşmaktadır. Aynı zamanda radyolojik testlerle de damar tıkanıklığı tanısı koyulabilir. Damar tıkanıklığı tedavilerinde hastanın durumuna göre farklı şekillerde uygulanabilir. Bunları hastanın durumuna göre uygulanır.

Tedavi yöntemi olarak birkaç seçenek bulunur. Seçeneklerden ilki ilaç tedavisi yöntemidir. Hastaya uygulanan tetkiklerin sonucuna göre kan pıhtılaşmasını, damarlarda oluşan plağı önlemek için hastaya uygun olan ilaçlar verilir. Hastanın kan basıncını ve kolesterolünü düşürmek içinde ilaç tedavisi uygulanabilir.

Damar tıkanıklığı tedavisinde diğer bir yöntem ise ameliyattır. Hastalığın ileri seviyede ise bypass veya anjiyoplasti uygulanabilir. Damar tıkanıklığı tedavisinde bypass ameliyatı dünyanın birçok yerinde kullanılan yaygın bir yöntemdir. Anjiyoplasti tedavisinde damarlar mekanik bir şekilde şişirilerek açılır ve genişletilir. Bypass ameliyatından sonra hasta normal yaşamına devam edebilir.