Kol Ağrısı Neden Olur? Sağ ve Sol Kol Ağrısı Nedenleri

Kol ağrısı neden olur sorusunun yanıtı, kas-iskelet sistemi, sinirler, damarlar veya kalp kaynaklı birçok farklı durumu kapsar. Özellikle ani başlayan ve göğüs ağrısıyla birlikte seyreden sol kol ağrısı, kalp krizi belirtisi olabileceğinden acil değerlendirme gerektirir.

Sağ kol ağrısı nedenleri arasında kas zorlanmaları, eklem iltihapları, sinir sıkışmaları ve boyun fıtığı gibi durumlar bulunur. Tekrarlayan hareketler, travmalar ve ergonomik olmayan duruş alışkanlıkları da sağ kol ağrısına yol açabilir.

Sol kol ağrısı nedenleri, kalp hastalıkları başta olmak üzere omuz eklem rahatsızlıkları, sinir kökü basıları ve kas yaralanmaları ile ilişkilidir. Kalp kaynaklı ağrılar genellikle göğüs, boyun ve çeneye yayılabilir.

Kol ağrısının tanı ve tedavisi, ayrıntılı öykü, fizik muayene, görüntüleme yöntemleri ve gerekirse kan testleri ile belirlenir. Tedavi, altta yatan nedene göre ilaç tedavisi, fizik tedavi veya cerrahi girişimleri içerebilir.

Sağ Kol Neden Ağrır?

Sağ kol ağrısı genellikle kas zorlanmaları, sinir sıkışmaları, omuz eklem problemleri veya boyun fıtığı gibi durumlarla ilişkilidir. Bilgisayar kullanımı, ağır kaldırma veya kötü duruş gibi tekrarlayıcı hareketler de bu ağrıya neden olabilir. Nadiren sağ kol ağrısı kalple ilişkili olsa da, özellikle ağrı göğüsle birlikteyse dikkate alınmalıdır. Ağrının süresi, şiddeti ve eşlik eden belirtiler değerlendirilerek tedavi planlanmalıdır.

Kol ağrısına ne iyi gelir?

Kol ağrısı; kas zorlanmaları, eklem iltihapları, sinir sıkışmaları veya dolaşım sorunlarından kaynaklanabilir. Hafif ağrılarda dinlenme, sıcak-soğuk uygulama ve uygun egzersizler rahatlama sağlayabilir. Gerekli durumlarda doktor önerisiyle ağrı kesici veya kas gevşetici ilaçlar kullanılabilir. Uzun süren, şiddetli veya uyuşma ile birlikte görülen ağrılar ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabileceğinden, mutlaka uzman hekim değerlendirmesi gereklidir.

Kadınlarda Sol Kol Ağrısı Nedenleri?

Kadınlarda sol kol ağrısı, kalp krizi gibi kardiyak sorunların belirtisi olabileceği gibi kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları, sinir sıkışmaları veya boyun fıtığı gibi durumlarla da ilişkili olabilir. Özellikle ağrı göğüs sıkışması, nefes darlığı veya mide bulantısı gibi belirtilerle birlikteyse, acil tıbbi değerlendirme gerekir. Ayrıca stres ve anksiyete gibi psikolojik etkenler de kol ağrısına yol açabilir.

Kol Ağrısı Ne Zaman Acil Bir Durumun Habercisidir ve Hangi Belirtiler Ciddiye Alınmalıdır?

Kol ağrısı deyip geçmemek gerekir. Bazı durumlarda bu ağrı, saniyelerin bile önemli olduğu acil bir durumun habercisi olabilir. Bu “kırmızı bayrak” olarak adlandırdığımız belirtileri tanımak, doğru zamanda doğru adımı atmak açısından hayati önem taşır. Eğer kol ağrınız aniden başladıysa ve şiddetliyse, özellikle aşağıda sıralanan belirtilerden biri veya birkaçı bu ağrıya eşlik ediyorsa, hiç vakit kaybetmeden 112 acil servisi aramanız gerekir.

Bu acil durum belirtileri şunlardır:

• Göğüste baskı, sıkışma, ağırlık veya ezilme hissi
• Nefes darlığı veya nefes alamama hissi
• Soğuk terleme
• Mide bulantısı veya kusma
• Şiddetli baş dönmesi veya sersemlik
• Çeneye, sırta veya mideye yayılan ağrı
• Ani bir endişe ve kötü bir şey olacakmış hissi
• Düşme veya kaza sonrası kolda gözle görülür bir şekil bozukluğu
• Kolun hareket ettirilememesi

Kalp Krizi Sadece Sol Kol Ağrısı ile mi Kendini Gösterir?

Toplumda kalp krizi denince akla hemen sol kol ağrısı gelir. Bu bilgi yanlış olmasa da eksiktir ve bazen tehlikeli olabilir. Kalp krizi ağrısı sıklıkla sol kolda hissedilir, ancak bu bir kural değildir. Ağrı sağ kolda, her iki kolda birden, hatta bazen sadece çenede, sırtta veya omuzda da olabilir.

Peki, kalp ağrısı neden kolda hissedilir? Bunu basit bir örnekle açıklayalım. Vücudumuzdaki sinir sistemini, büyük bir şehrin elektrik ağına benzetebiliriz. Kalpten ve koldan gelen sinir “kabloları”, omurilikte aynı “ana trafo” üzerinden beyne sinyal gönderir. Beynimiz, genellikle kol gibi dış bölgelerden gelen sinyalleri yorumlamaya daha alışkındır. Bu nedenle kalpten gelen acil bir alarm sinyalini, sanki aynı hattan gelen koldan geliyormuş gibi algılayabilir. Bu duruma “yansıyan ağrı” diyoruz.

Özellikle kadınlarda sağ kol ağrısı neden olur sorusu önemlidir. Çünkü kadınlarda kalp krizi belirtileri erkeklere göre daha farklı, daha “atipik” olabilir. Kadınlarda sol kol ağrısı nedenleri arasında kalp krizi önemli bir yer tutarken, bazen tek şikayet sağ kol ağrısı, hazımsızlık, aşırı ve ani yorgunluk veya nefes darlığı olabilir. Bu nedenle kol ağrısının hangi tarafta olduğundan çok, ağrının karakteri (baskı, sıkışma gibi) ve ona eşlik eden diğer belirtiler çok daha önemlidir.

Anjina Nedir ve Kol Ağrısıyla Nasıl Bir İlişkisi Vardır?

Anjina, kalp kasına yeterli oksijen gitmediğinde ortaya çıkan bir tür uyarı ağrısıdır. Bunu, kalp krizinin “provası” gibi düşünebilirsiniz. Genellikle kalbi besleyen damarlarda bir daralma olduğunun işaretidir. Tıpkı kalp krizi gibi, anjina ağrısı da göğüsten başlayıp kollara, omuza veya çeneye yayılabilir.

Anjina ile kalp krizi arasındaki en önemli fark, anjina ağrısının genellikle bir tetikleyici ile başlaması ve dinlenmekle geçmesidir. Örneğin hızlı yürüdüğünüzde veya bir yokuş çıktığınızda başlayıp, durup birkaç dakika dinlendiğinizde geçen bir kol ağrısı, anjinayı düşündürebilir. Ancak dinlenmenize rağmen geçmeyen veya durup dururken başlayan bir ağrı, kalp krizi riskinin daha yüksek olduğunu gösterir ve acil müdahale gerektirir.

Kalp kaynaklı ağrıyı, daha sık görülen kas-iskelet sistemi ağrısından ayırmanıza yardımcı olabilecek bazı ipuçları bulunur:

Kalp kaynaklı ağrının tipik özellikleri şunlardır:

• Baskı, sıkışma, ağırlık hissi
• Genellikle efor veya stresle tetiklenir
• Dinlenmekle geçmez (kalp krizi) veya hafifler (anjina)
• Sıklıkla nefes darlığı, terleme, bulantı eşlik eder

Kas-iskelet kaynaklı ağrının tipik özellikleri ise şöyledir:

• Keskin, batıcı, sızlayıcı
• Belirli bir hareketle (kolu kaldırmak gibi) artar
• Dinlenmekle genellikle hafifler
• Çoğunlukla şişlik, morarma veya hassasiyet eşlik eder

Damar Tıkanıklığı (Periferik Arter Hastalığı) Kollarda Ağrıya Yol Açar mı?

Damar sertliği veya tıkanıklığı denince aklımıza genellikle kalp veya beyin damarları gelse de bu durum kollarımızı besleyen atardamarları da etkileyebilir. Periferik arter hastalığı (PAH) olarak adlandırılan bu durumda damarların duvarlarında biriken plaklar nedeniyle kan akışı yavaşlar.

Bu durum kollarda ortaya çıktığında, oldukça tipik bir şikayete neden olur. Kişi, kollarını kullandığı bir aktivite sırasında, örneğin yazı yazarken, örgü örerken veya bir eşyayı taşırken, kolunda bir yorgunluk, kramp veya ağrı hisseder. Aktiviteyi durdurup kolunu dinlendirdiğinde ise bu ağrı birkaç dakika içinde geçer. Bu duruma “klodikasyon” diyoruz. Bu aslında kasların yeterli oksijen alamadığının bir işaretidir.

Koldaki periferik arter hastalığının diğer belirtileri şunları içerebilir:

• Kolda, özellikle diğer kola kıyasla, sürekli bir soğukluk hissi
• Cilt renginde solukluk veya morarma
• Koldaki nabzın diğerine göre daha zayıf olması
• Tırnakların daha yavaş uzaması
• Koldaki yaraların çok geç iyileşmesi

Dinmeyen kol ağrısı veya özellikle eforla artan ve geçmeyen sağ kol ağrısı gibi şikayetler, bir damar hastalığının belirtisi olabilir ve mutlaka bir kalp ve damar cerrahı tarafından değerlendirilmelidir.

Torasik Outlet Sendromu (TOS) Gibi Damarsal Sıkışmalar Neden Geçmeyen Kol Ağrısı Yapar?

Bazen kol ağrısının nedeni bir tıkanıklık değil kola giden damar ve sinirlerin anatomik olarak dar bir bölgede “sıkışması”dır. Köprücük kemiği ile birinci kaburga arasında kalan bu dar geçide “torasik outlet” denir. Bu bölgedeki damar veya sinirlerin sıkışmasıyla ortaya çıkan duruma ise Torasik Outlet Sendromu (TOS) adı verilir.

Bu sendromu, altından önemli bir otoyolun geçtiği dar bir köprü gibi düşünebiliriz. Bu otoyoldan hem trafik (kan akışı) hem de iletişim hatları (sinirler) geçer. Köprüde bir çökme veya daralma olursa, hem trafik aksar hem de iletişim kesilir. TOS’un damarları etkileyen iki ana tipi bulunur:

Venöz (Toplardamar) TOS: Bu durumda bölgedeki ana toplardamar sıkışır. Bu koldan kalbe dönmesi gereken kirli kanın göllenmesine neden olur. Belirtileri arasında şunlar yer alır:

• Kolda ani gelişen şişlik
• Ağırlık, gerginlik ve dolgunluk hissi
• Kolda ve elde morarma
• Göğüs ve omuz üzerinde yüzeysel damarların belirginleşmesi

Arteriyel (Atardamar) TOS: Bu daha nadir görülen tipte ise kola temiz kan taşıyan ana atardamar sıkışır. Bu durum kolun yeterli kanla beslenememesine yol açar. Belirtileri ise şunlardır:

• Özellikle kolu yukarı kaldırınca ortaya çıkan ağrı ve kramp
• Kolda ve parmaklarda soğukluk, solukluk
• Parmaklarda uyuşma ve karıncalanma
• Kolda nabız zayıflığı

TOS, özellikle belirli meslek gruplarında (boyacılar, yüzücüler, fırlatma sporu yapanlar) daha sık görülür ve 1 aydır geçmeyen kol ağrısı gibi kronik şikayetlerin altında yatabilen, uzmanlık gerektiren bir durumdur.

Boyun Fıtığı Kola Vuran Ağrı Yapar mı?

Evet, hem de çok sık yapar. Kolunuzda hissettiğiniz ağrının asıl suçlusunun kolunuz değil boynunuz olması oldukça yaygın bir durumdur. Boyun omurları arasında yer alan ve yastıkçık görevi gören disklerin fıtıklaşması veya omurgadaki kireçlenmeler, kola giden sinir köklerini sıkıştırabilir. Bu duruma tıp dilinde “servikal radikülopati” diyoruz.

Bu sıkışan sinir, tıpkı izolasyonu sıyrılmış bir elektrik kablosu gibi, geçtiği yol boyunca anormal sinyaller gönderir. Bu da genellikle boyundan başlayıp omuza, oradan da kolun dış veya kol içi ağrısı şeklinde ele ve parmaklara kadar yayılan bir ağrıya neden olur. Bu ağrı genellikle şu şekillerde tarif edilir:

• Keskin ve yanıcı bir ağrı
• Elektrik çarpması veya şimşek çakması gibi
• Sızlayıcı ve künt bir ağrı

Ağrıya ek olarak boyun fıtığına bağlı kola vuran ağrıda şu belirtiler de görülebilir:

• Kolda, elde veya parmaklarda uyuşma
• Karıncalanma veya iğnelenme hissi
• Belirli kaslarda (örneğin kolu kaldırmayı veya yumruk sıkmayı sağlayan kaslarda) güçsüzlük
• Nesneleri tutmada veya ince işler yapmada zorluk

Sinir Sıkışmaları (Karpal Tünel) Kol Ağrısı Nedenleri Arasında mıdır?

Kesinlikle evet. Sinirler sadece boyunda değil kol boyunca ilerlerken de çeşitli dar “tünellerden” geçerler ve bu noktalarda da sıkışabilirler. Bu durumlar da kola yayılan ağrı, uyuşma ve güçsüzlüğe neden olabilir.

Kolda ağrıya neden olabilen bazı yaygın sinir sıkışması durumları şunlardır:

Karpal Tünel Sendromu: En bilinenidir. El bileğindeki “karpal tünel” adı verilen dar bir kanaldan geçen medyan sinirin sıkışmasıdır. Genellikle tekrarlayan el ve bilek hareketleri yapanlarda (bilgisayar kullanımı, el işi vb.) görülür. Tipik olarak başparmak, işaret ve orta parmakta uyuşma ve gece uykudan uyandıran ağrı ile kendini gösterir. Bu ağrı ve uyuşma ön kola doğru yayılabilir.

Kübital Tünel Sendromu: Dirseğin iç kısmında, halk arasında “sinir ucu” dediğimiz bölgeden geçen ulnar sinirin sıkışmasıdır. Dirseği uzun süre bükülü tutmak (telefonda konuşurken, uyurken) bu durumu tetikleyebilir. Serçe ve yüzük parmağında uyuşmaya ve kolda ağrıya neden olur.

Radiyal Tünel Sendromu: Dirsek yakınlarında radiyal sinirin sıkışmasıyla oluşur ve genellikle ön kolun üst kısmında ağrıya yol açar.

Sağ veya Sol Kolda Görülen Kas ve İskelet Sistemi Ağrılarının Nedenleri Nelerdir?

Kol ağrılarının büyük bir kısmı, kalp veya damar sisteminden değil kaslar, kemikler, eklemler ve tendonlar gibi kas-iskelet sisteminden kaynaklanır. Bu tür ağrılar genellikle daha masum olsa da yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir.

Bir travma veya düşme sonrası kolda şiddetli ağrıya yol açabilecek durumlar şunlardır:

Kırıklar: Kol kemiklerinden herhangi birinin kırılması, ani ve şiddetli ağrı, şişlik, morarma ve şekil bozukluğuna neden olur.

Çıkıklar: Omuz veya dirsek ekleminin yerinden çıkması da yoğun ağrıya ve hareketin tamamen kısıtlanmasına yol açar.

Tekrarlayan hareketler veya aşırı kullanıma bağlı olarak gelişen ve geçmeyen sağ kol ağrısı gibi şikayetlere yol açan yaygın sorunlar ise şunlardır:

Tendinit (Tendon iltihabı): Kasları kemiklere bağlayan tendonların iltihaplanmasıdır. Omuzda “Rotator Manşet Tendiniti”, dirsekte “Tenisçi Dirseği” veya “Golfçü Dirseği” en bilinen örnekleridir. Ağrı genellikle hareketle artar.

Bursit (Sıvı kesesi iltihabı): Eklemleri yastıklayan sıvı dolu keseciklerin iltihaplanmasıdır. Omuz ve dirsekte sık görülür.

Rotator Manşet Yırtıkları: Omuz eklemini çevreleyen kas ve tendon grubunda oluşan yırtıklardır. Özellikle kolu yukarı kaldırma hareketinde zorlanma ve gece sol kol ağrısı gibi şikayetlere (veya sağda) neden olur, çünkü kişi ağrıyan omzunun üzerine yattığında ağrı artar.

Artrit (Kireçlenme): Omuz, dirsek veya bilek eklemlerindeki kıkırdağın zamanla aşınmasıdır. Hareketsizlikle artan sabah tutukluğu ve hareketle artan ağrı tipiktir.

Stresten Sol Kol Ağrısı Gerçekten Olur mu?

Evet, bu mümkündür. Yoğun stres ve anksiyete, farkında olmadan kaslarımızı kasmamıza neden olur. Özellikle boyun, omuz ve sırt kasları strese karşı çok hassastır. Sürekli gergin kalan bu kaslar, zamanla “miyofasiyal ağrı sendromu” dediğimiz, içinde ağrılı tetik noktalar barındıran sert bantlara dönüşebilir.

Omuz ve boyun bölgesindeki bu tetik noktalardan kaynaklanan ağrı, tıpkı boyun fıtığında olduğu gibi kola yayılabilir. Stresten sol kol ağrısı yaşayan bir kişi, bu ağrının kalp krizinden kaynaklandığı endişesiyle daha da fazla strese girebilir ve bu durum bir kısır döngü yaratır. Ancak strese bağlı kas ağrısı genellikle masaj, sıcak uygulama veya gevşeme egzersizleri ile karakter değiştirirken veya hafiflerken, kalp kaynaklı ağrı bu tür müdahalelerden etkilenmez. Yine de şüphe durumunda mutlaka bir doktora danışmak en doğrusudur.

Kol Ağrısı Tedavisinde Neler Yapılır ve Ne Zaman Bir Kalp ve Damar Cerrahına Başvurulmalıdır?

Kol ağrısının tedavisi, şikayetinizin altındaki nedene göre tamamen değişiklik gösterir. Tedavi planı, basit ev uygulamalarından cerrahi müdahalelere kadar geniş bir yelpazeyi kapsar.

Kol ağrısının nedenine bağlı olarak uygulanan bazı yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:

• İstirahat, buz uygulaması ve kolu yüksekte tutmak
• Ağrı kesici ve iltihap giderici ilaçlar veya kremler
• Fizik tedavi ve kişiye özel egzersiz programları
• İltihabı baskılamak için kortizon enjeksiyonları
• Sinir sıkışmaları için atel kullanımı
• Cerrahi müdahaleler (Kırık, yırtık veya ileri derecede sinir sıkışması için)

Ancak bazı kol ağrısı türleri, doğrudan bir kalp ve damar cerrahının uzmanlık alanına girer ve bu durumlarda vakit kaybetmemek çok önemlidir. Teşhis ve tedavinin bu alanda uzmanlaşmış bir hekim tarafından yapılması, kalıcı bir hasarı önlemek veya hayat kurtarmak anlamına gelebilir.

Aşağıdaki durumlarda mutlaka bir kalp ve damar cerrahına başvurulmalıdır:

• Özellikle eforla ortaya çıkan, dinlenince geçen kramp tarzı kol ağrısı (Periferik Arter Hastalığı şüphesi)
• Kolda ani gelişen şişlik, morarma, gerginlik ve ağrı (Derin Ven Trombozu veya Venöz TOS şüphesi)
• İki kol arasında belirgin bir nabız veya tansiyon farkı olması
• Göğüsten veya sırttan kola yayılan yırtılır tarzda, çok şiddetli ağrı (Aort Diseksiyonu şüphesi)
• Kolda soğukluk, solukluk ve iyileşmeyen yaraların varlığı
• Tanısı netleştirilemeyen ve altta yatan nedenin damarsal bir sorun olabileceğinden şüphelenilen tüm kol ağrıları.

Sıkça Sorulan Sorular

Prof. Dr. Yavuz Beşoğul

Prof. Dr. Yavuz Beşoğul, 25 yılı aşkın deneyime sahip bir Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanıdır. Türkiye’de kapalı kalp ve atan kalpte bypass ameliyatlarının öncülerindendir. Bugüne kadar binlerce başarılı ameliyat gerçekleştirmiş, ulusal ve uluslararası dergilerde 100’den fazla bilimsel makale yayımlamıştır.