Zayıflayınca varis tamamen geçmez, ancak semptomlarda belirgin azalma görülebilir. Kilo kaybı, bacak toplardamarlarına binen basıncı azaltarak ağrı, şişlik ve ağırlık hissini hafifletebilir. Ancak oluşmuş varisli damarlar, tedavi edilmedikçe kendiliğinden kaybolmaz.
Kilo verme ile varis şikayetlerinin azalması, özellikle başlangıç evresindeki hastalarda daha belirgindir. Fazla kilonun yarattığı dolaşım baskısının ortadan kalkması, damar genişlemesinin ilerlemesini yavaşlatabilir ve yaşam kalitesini artırabilir.
İleri evredeki varislerde, zayıflama tek başına yeterli değildir. Bu durumda varis tedavisi için lazer, skleroterapi veya cerrahi yöntemler uygulanabilir. Kilo kaybı, tedavi sonuçlarının daha kalıcı olmasına katkı sağlar.
Zayıflamanın yanı sıra düzenli egzersiz, bacak kas pompasını güçlendirerek kan dolaşımını destekler. Uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçınmak, varis ilerlemesini önlemede kilo kontrolü kadar önemlidir.
Fazla Kilo Varis Oluşumunu Nasıl Tetikler?
Varisleri, bacaklarınızdaki kanı kalbe geri taşıyan toplardamarların bir nevi “bozulması” olarak düşünebilirsiniz. Bu damarların içinde, kanın aşağı doğru geri kaçmasını engelleyen minik kapakçıklar bulunur. Fazla kilo, özellikle karın bölgesinde toplandığında, bu sisteme zarar veren bir baskı mekanizmasını devreye sokar.
Vücudunuzu bir bahçe hortumu sistemine benzetelim. Karın bölgesindeki aşırı yağlanma, bacaklardan gelen ana hortumun üzerine basmak gibidir. Bu baskı, kanın kalbe rahatça akmasını engeller ve bacak damarlarının içinde basıncın artmasına neden olur. Bu yüksek basınç altında damarlar zamanla esner, genişler ve duvarları zayıflar. Genişleyen damarın içindeki kapakçıklar ise artık birbirine tam temas edemez ve kanı tutma görevini yapamaz hale gelir. Sonuç olarak kan, yerçekiminin de etkisiyle bacaklarda birikmeye başlar. İşte bu birikme, damarların şişkin, kıvrıntılı ve ciltten kabarık bir hal almasına, yani varislerin oluşmasına yol açar. Kısacası fazla kilo bu bozulma sürecini başlatan ve hızlandıran en önemli faktörlerden biridir.
Zayıflamak Hangi Varis Şikayetlerini Azaltır?
Kilo verdiğinizde, varisleriniz bir anda yok olmasa da yaşam kalitenizi düşüren pek çok şikayetinizde ciddi bir rahatlama hissedersiniz. Bu kilo vermenin en somut ve anında görülen faydasıdır. Varislerin neden olduğu bu semptomlardan bazıları şunlardır:
- Bacaklarda ağrı ve sızlama
- Akşamları artan yorgunluk hissi
- Bacaklarda belirgin ağırlık
- Özellikle uykuda giren kramplar
- Ayak bileklerinde ve bacaklarda şişlik (ödem)
- Varisli damarların üzerinde kaşıntı
Bu iyileşmenin sebebi, kilo kaybıyla birlikte karın içi basıncın azalmasıdır. Damarların üzerindeki o sürekli baskı ortadan kalktığında, kan dolaşımı rahatlar. Bu durum hem ağrı ve ağırlık hissini azaltır hem de damar dışına sıvı sızmasına bağlı oluşan ödemi engeller.
Zayıflayınca Varislerim Neden Daha Belirgin Hale Geldi?
Bu durum kilo verme sürecindeki birçok kişinin yaşadığı ve doğal olarak moralini bozan bir hayal kırıklığıdır. Aylarca emek verip zayıfladıktan sonra bacaklarınızdaki damarların daha da görünür hale geldiğini fark edebilirsiniz. Lütfen endişelenmeyin, bu durum hastalığınızın kötüleştiği veya bir şeyleri yanlış yaptığınız anlamına gelmez.
Bu tamamen beklenen bir sonuçtur ve sebebi oldukça basittir. Daha önce varisli damarlarınızı bir yorgan gibi örten ve gizleyen cilt altı yağ dokusu, siz zayıfladıkça incelir. Bu yağ tabakası aradan çekilince, zaten orada olan ama kamufle edilmiş damarlar gün yüzüne çıkar. Bu durumu tozlu bir camı sildiğinizde arkasındaki manzaranın netleşmesine benzetebiliriz. Aslında bu mevcut damar sorununun gerçek boyutunu daha net görmenizi sağlar ve doğru tedavi planlaması için bir avantaj bile sayılabilir.
Varis Ağrısına Ne İyi Gelir ve İlerlemeyi Nasıl Durdurabilirim?
Varis, kronik yani sürekli devam eden ve önlem alınmazsa ilerleme eğiliminde olan bir hastalıktır. Varis ağrısına ne iyi gelir diye düşünüyorsanız, ağrıyı hafifletmek ve hastalığın kötüleşmesini önlemek için hayat tarzınızda uygulayabileceğiniz bazı çok etkili yöntemler bulunmaktadır:
- İdeal ve sağlıklı kiloyu korumak
- Her gün düzenli yürüyüş yapmak
- Fırsat buldukça yüzmek
- Bisiklete binmek
- Gün içinde birkaç kez bacakları kalp seviyesinden yukarı kaldırmak
- Uzun süre sabit ayakta durmaktan veya oturmaktan kaçınmak
- Bol bol su içmek (su içmek varise iyi gelir mi sorusunun cevabı evettir, kanı akışkan tutar)
- Tuz tüketimini azaltarak vücutta ödem oluşumunu engellemek
- Beli ve bacakları sıkan dar kıyafetlerden uzak durmak
- Yüksek topuklu ayakkabıları özel günler için saklamak
Bu öneriler arasında düzenli egzersiz, özellikle de yürüyüş, “ikinci kalp” dediğimiz baldır kaslarını çalıştırarak kanı aktif bir şekilde yukarı pompalar. Bu varis yönetiminin temel taşlarından biridir. Oturduğunuz yerde bile yapacağınız evde varis hareketleri, yani ayak bileklerinizi aşağı yukarı hareket ettirmek kan dolaşımınıza büyük katkı sağlar.
Oluşmuş Varislerden Kurtulmak İçin Varis Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Yaşam tarzı değişiklikleri ve kilo kontrolü, varisleri yönetmek ve ilerlemesini yavaşlatmak için harikadır. Ancak bacaklardaki varisler nasıl geçer ve bu görüntüden tamamen nasıl kurtulurum diyorsanız, cevap modern tıbbi tedavilerde yatar. Yapısal olarak bozulmuş bir damarı onarmak mümkün değildir; bu damarın güvenli bir şekilde kapatılması veya ortadan kaldırılması gerekir. Neyse ki günümüzdeki varis tedavi yöntemleri, geçmişteki zorlu ameliyatlara göre çok daha konforlu ve etkilidir.
Endovenöz Termal Ablasyon (Lazer veya Radyofrekans): Bu yöntem büyük ve ana toplardamarlardaki (safen veni) kapak yetmezliğinin tedavisinde altın standart olarak kabul edilir. Ultrason yardımıyla damarın içine sokulan ince bir kateter aracılığıyla damar duvarına ısı enerjisi verilir. Bu ısı, damarın büzüşerek kapanmasını sağlar. Kapanan bu damar, zamanla vücut tarafından doğal yollarla yok edilir ve kan akışı sağlıklı derin damarlara yönlendirilir. İşlem lokal anestezi ile yapılır ve hasta aynı gün normal hayatına dönebilir.
Köpük Skleroterapisi (İğne Tedavisi): Daha küçük, kıvrımlı veya yüzeyel yerleşimli varisler için idealdir. Özel bir ilacın köpürtülerek doğrudan varisli damarın içine enjekte edilmesine dayanır. Bu köpük, damar duvarında bir reaksiyon başlatarak damarın yapışmasını ve kapanmasını sağlar. Özellikle lazer sonrası kalan küçük damarların temizlenmesinde ve kılcal varis tedavisi için sıklıkla kullanılır.
Ambulatuar Flebektomi: Cilt yüzeyinde belirgin, büyük ve kabarık duran varislerin tedavisinde kullanılır. Cilt üzerine yapılan 1-2 milimetrelik minik deliklerden özel bir aletle girilerek bu damarların dışarı alınması işlemidir. Dikiş gerektirmez ve estetik olarak anında sonuç verir.
Hangi Varis Tehlikelidir ve Tedavi Neden Ertelenmemelidir?
Her varis aynı değildir. Örümcek ağı gibi görünen ince kılcal damarlar genellikle estetik bir sorun iken, ciltten kabarık, büyük damarlar tedavi edilmesi gereken bir venöz yetmezliğin işaretidir. Hangi varis tehlikelidir sorusunun cevabı, tedavi edilmediğinde yol açabileceği sorunlarda gizlidir:
- Dayanılmaz hale gelen kronik bacak ağrısı ve kramplar
- Ayak bileğinde kalıcı hale gelen kahverengi-mor renk değişiklikleri
- Ciltte sertleşme, kalınlaşma ve egzama benzeri döküntüler (Lipodermatoskleroz)
- En ufak bir travmayla bile kolayca kanayabilen damarlar
- Damar içinde pıhtı oluşumu ve buna bağlı ağrılı, kızarık şişlikler (Yüzeyel Tromboflebit)
- En ileri ve tehlikeli aşama olan iyileşmesi çok zor varis yaraları (Venöz Ülser)
Bu riskler nedeniyle varis, ertelenmemesi gereken tıbbi bir durumdur. Ayrıca “Coraspin varise iyi gelir mi?” veya “limonla varis tedavisi” gibi kulaktan dolma bilgilere itibar etmek yerine mutlaka bir hekime danışılmalıdır. Bilinçsizce kan sulandırıcı kullanmak veya bilimsel dayanağı olmayan yöntemleri denemek tehlikeli sonuçlar doğurabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Zayıflayınca varis tamamen geçer mi?
Zayıflamanın varis üzerindeki olumlu etkileri nelerdir?
Fazla kilo varis oluşumunu nasıl tetikler?
Zayıfladıktan sonra varislerin görünümü değişir mi?
Zayıflamanın ardından varis tedavisinin başarısı artar mı?
Varis şikayetleri olan kişilerde ideal kilo neden önemlidir?
Zayıflama ile varis ağrısı azalır mı?
Varislerin sadece zayıflamayla düzelmeyeceği durumlar hangileridir?
Kilo vermek varis oluşumunu önlemede nasıl rol oynar?
Zayıflamanın yanı sıra varis için hangi yaşam tarzı değişiklikleri önerilir?

Prof. Dr. Yavuz Beşoğul, 25 yılı aşkın deneyime sahip bir Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanıdır. Türkiye’de kapalı kalp ve atan kalpte bypass ameliyatlarının öncülerindendir. Bugüne kadar binlerce başarılı ameliyat gerçekleştirmiş, ulusal ve uluslararası dergilerde 100’den fazla bilimsel makale yayımlamıştır.
